Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια χρόνια εκφυλιστική νόσος, μια νευρολογική διαταραχή κατά την οποία ο εγκέφαλος εκφυλίζεται αργά, οδηγώντας σε προβλήματα μνήμης, συμπεριφοράς και καθημερινής λειτουργίας.Πρόσφατες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι ο έλεγχος των αγγειακών παραγόντων κινδύνου (υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, υπερχοληστερολαιμία, υπερομοκυστεϊναιμία, παχυσαρκία, κάπνισμα), η σωματική και κυρίως η νοητική άσκηση συντελούν σημαντικά στην πρόληψη της άνοιας.
Οι τακτικές αυτές όμως πρέπει να εφαρμόζονται από τη μέση ηλικία, γιατί η νευροεκφυλιστική διαδικασία στον εγκέφαλο των ασθενών αρχίζει αρκετά χρόνια πριν από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.Η διατροφή φαίνεται να είναι επίσης ένας από τους παράγοντες που έχουν προστατευτικό ρόλο όσον αφορά την εμφάνιση αλλά και την εξέλιξη της νόσου. Η διατροφική προσέγγιση εστιάζει σε τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες (όπως βιταμίνη C και βιταμίνη Ε) και απαραίτητα λιπαρά οξέα, καθώς υπάρχει μια σειρά μελετών που υποστηρίζουν ότι αυτά τα θρεπτικά συστατικά πιθανόν να προλαμβάνουν την εμφάνιση της νόσου μέσω της προστασίας του εγκεφάλου από τις οξειδωτικές ρίζες και την φλεγμονή.
Επίσης έρευνες έχουν βρει συσχέτιση μεταξύ των γνωστικών ικανοτήτων και τα επίπεδα συγκέντρωσης του φολικού οξέος, βιταμίνης Β12, Β6 και ομοκυστεΐνης στον ορό.Άλλα θρεπτικά συστατικά που ίσως έχουν προστατευτικό ρόλο ενάντια στη νόσο Alzheimer μέσω της αντιοξειδωτικής τους δράσης, είναι οι βιταμίνες Α και το β-καροτένιο, ο ψευδάργυρος και τα φλαβονοειδή. Το λινολεϊκό (ω-6) και το α-λινολενικό οξύ (ω-3) είναι απαραίτητα για τη φυσιολογική κυτταρική λειτουργία και είναι πρόδρομες ενώσεις για το σχηματισμό των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (PUFA) μακράς αλυσίδας, τα οποία επιδρούν στη ρευστότητα των μεμβρανών, στις ενζυμικές δράσεις και στη σύνθεση των εικοσανοϊδών. Μια διατροφή λοιπόν πλούσια σε ω-6 και ω-3 λιπαρά οξέα πιθανόν να βοηθήσει στην καθυστέρηση της εκδήλωσης ή στη μείωση της προσβολής των εγκεφαλικών λειτουργιών.
Οι παρακάτω τροφές, έχει φανεί πως όταν καταναλωθούν θωρακίζουν τον εγκέφαλό μας.
Στην πλειοψηφία τους δρουν είτε αντιοξειδωτικά, προστατεύοντας τα κύτταρα, είτε βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αίματος προς τον εγκέφαλο:
Μήλο: Η αντιοεξειδωτική ουσία που περιέχει, η κουερσετίνη, προστατεύει την υγεία των εγκεφαλικών κυττάρων και τον εγκέφαλο από τη γνωστική πτώση.
Ελαιόλαδο: Όσοι ρίχνουν έξτρα παρθένο ελαιόλαδο στο φαγητό τους έχουν καλύτερη νοητική και γνωστική λειτουργία σύμφωνα με μελέτες. Το ελαιόλαδο περιέχει ολεοκανθάλη, η οποία έχει και αντικαρκινική δράση, προστατεύει από την απώλεια μνήμης ενώ τα καλά λιπαρά οξέα βοηθούν τη νοητική λειτουργία.
Μπρόκολο: Είναι καλή πηγή βιταμίνης Κ η οποία αυξάνει την λειτουργία και τη εγκεφαλική δύναμη ενώ το κάλιο που περιέχει, είναι πολύ σημαντικό για το νευρικό σύστημα και για τον εγκέφαλο.
Σταφίδα: Η μαύρη σταφίδα είναι πλούσια πηγή της βιταμίνης C και του γάμα-λινεολικού οξέως και σύμφωνα με έρευνες καθυστερεί τα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ.
Καρότα: Τα καρότα έχουν υψηλά επίπεδα μιας ένωσης της λουτεολίνης, η οποία θα μπορούσε να περιορίσει τα προβλήματα που σχετίζονται με την ηλικία, όπως τα προβλήματα μνήμης και οι φλεγμονές στον εγκέφαλο. (Το ελαιόλαδο και οι πιπεριές έχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε λουτεολίνη).
Πράσινα φυλλώδη λαχανικά: Τα λαχανικά αυτά και κυρίως το σπανάκι, είναι πλούσια σε βιταμίνες C και Ε, οι οποίες, σύμφωνα με μελέτες, συμβάλλουν στη βελτίωση των γνωστικών μας ικανοτήτων.
Σολωμός και σαρδέλες: Πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό, εφόσον δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνος του.
Δημητριακά ολικής άλεσης: Είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β . Η βρώμη, το ψωμί, τα ζυμαρικά ολικής άλεσης, αλλά και το καστανό ρύζι είναι μερικές καλές επιλογές δημητριακών που θα πρέπει να εντάξετε καθημερινά στο διαιτολόγιό σας.
Ξηροί καρποί και σπόροι: Οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε βιταμίνη Ε, μια βιταμίνη με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση που συσχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο έκπτωσης της εγκεφαλικής λειτουργίας. Κυρίως τα αμύγδαλα και τα καρύδια, όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές, μπορούν να αντιστρέψουν τη βλάβη στο DNA των κυττάρων του εγκεφάλου που προκαλείται από τις ελεύθερες ρίζες. Αν παρατηρήσετε τα καρύδια , θυμίζουν λίγο στο σχήμα τους τον ανθρώπινο εγκεφάλο, και ίσως αυτός να είναι ένας τρόπος της φύσης να μας το δείξει!
Ρόδι: Το ρόδι περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες που προστατεύουν τον εγκέφαλο από τη δράση των επικίνδυνων ελευθερων ριζών.
Μούρα: Τα μούρα, τα βατόμουρα, και τα φρούτα του δάσους, είναι εξαιρετικές πηγές βιταμίνης C, καθώς και άλλων αντιοξειδωτικών. Πολλές μελέτες έχουν άλλωστε συσχετίσει τα βατόμουρα με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης Alzheimer και άνοιας.
Μαύρη σοκολάτα: Μία τροφή πολύ πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες αλλά και φυσικά διεγερτικά που βελτιώνουν την πνευματική απόδοση και τη διάθεση. Η φλαβονόλη που περιέχει η μαύρη σοκολάτα ενισχύει το κυκλοφορικό σύστημα, αυξάνοντας την ποσότητα του αίματος που φτάνει στον εγκέφαλο.
Κάρυ: Το βασικό συστατικό της είναι η κουρκουμίνη που έχει αντιοξειδωτική δράση και βελτιώνει τη σκέψη και τη μνήμη.
Καφές και τσάι: Μελέτες έχουν δείξει ότι τα συγκεκριμένα ροφήματα σε σωστή ποσότητα μπορούν να αποτρέψουν τη νόσο Αλτσχάιμερ και να συμβάλλουν στη βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας.
Αβοκάντο: Περιλαμβάνει τα απαραίτητα μόνοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία δρουν προστατευτικά στην υγεία του ανθρώπινου οργανισμού και είναι πλούσιο σε βιταμίνη Β, όπου συντελεί στην παραγωγή νέων κυττάρων.
Μαρία Μπαλή, Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος / Coach υγείας, ευεξίας, άσκησης και μακροβιότητας
