Για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: “I have a dream… – Έχω ένα όνειρο…”
Γράφει η Αστυνόμος Β, Ιωάννα Ροτζιώκου: «Έχω ένα όνειρο ότι στο μέλλον η ισότητα και η ειρήνη θα είναι δεδομένα και όχι ζητούμενα...»

Στις 28 Αυγούστου του 1963, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν συγκεντρωθεί στο μνημείο του Λίνκολν στην αμερικανική πρωτεύουσα, διαδηλώνοντας υπέρ της φυλετικής ισότητας. Εκεί εκφωνήθηκε ο ιστορικός λόγος του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, «Ι have a dream…- Έχω ένα όνειρο…», ένας λόγος σημείο αναφοράς για την ισότητα, την ειρήνη και την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων. «Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα ακόμη και η Πολιτεία του Μισισίπι, μια έρημη πολιτεία, πνιγμένη από τη λάβρα της αδικίας και της καταπίεσης, θα μεταμορφωθεί σε μια όαση ελευθερίας και δικαιοσύνης». 

Τις τελευταίες μέρες σε μία άλλη «πολιτεία» και χώρα, αυτή της Ουκρανίας διαδραματίζονται τραγικά γεγονότα, τα οποία παρακολουθούμε μέσα από θλιβερές εικόνες. Ανάμεσα σε αυτές είδαμε γυναίκες που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας, αλλά και εθελόντριες να μάχονται για την προάσπιση της ελευθερίας τους, την προστασία των ατομικών τους  δικαιώματων, καθώς και τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας, κυριαρχίας και ανεξαρτησίας της χώρας τους.

Από την άλλη πλευρά, είδαμε εγκυμονούσες γυναίκες να φέρνουν στη ζωή τα μωρά τους κάτω από πρωτόγνωρες συνθήκες σε ειδικά διαμορφωμένα “μαιευτήρια”, όπως επίσης σε άλλες εικόνες αποτυπώθηκαν γυναίκες να προσπαθούν να προστατεύσουν την οικογένειά και τα αγαπημένα τους πρόσωπα ∙ενώ αναρίθμητες είναι οι περιπτώσεις εκείνες που μητέρες μαζί με τα παιδιά τους ακολούθησαν το δρόμο της προσφυγιάς, μέσα στην παγωνιά και το κρύο, χωρίς νερό ή φαγητό. Εικόνες συγκλονιστικές, καταστάσεις που προκαλούν σφίξιμο στην καρδιά, γροθιά στο στομάχι.

Η σημερινή ημέρα, που έχει καθιερωθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, σε συνδυασμό με αυτές τις εικόνες έρχεται να μας υπενθυμίσει περισσότερο από ποτέ τους πολυδιάστατους κοινωνικούς ρόλους που μπορεί να επιτελέσει μία γυναίκα. Ειδικά σε περιόδους κρίσεων, ο συνδυασμός αυτών των κοινωνικών ρόλων φαίνεται να είναι αναμενόμενος και επόμενος, με αποτέλεσμα να ανατρέπονται στερεότυπα και προκαταλήψεις που την περιορίζουν σε συγκεκριμένες θέσεις και ρόλους.

Άλλωστε, σε τέτοιες περιόδους γίνεται ακόμα πιο κατανοητόότι άντρες και γυναίκες αλληλοσυμπληρώνονται, αλληλοσυνδέονται και αλληλοβοηθούνται, με γνώμονα το ατομικό και κοινό καλό και κυρίως την υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής. Γιατί όταν αυτό το έννομο αγαθό διακυβεύεται από εξωγενείς παράγοντες δεν υπάρχει χώρος για έμφυλες συγκρούσεις, παρά μόνο για ομόνοια και ενότητα, ενώ οι υπόλοιπες συζητήσεις απλώς περισσεύουν.

Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα των Ουκρανικών Ένοπλων Δυνάμεων οι γυναίκες που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας είναι 32.569. Αντίστοιχα στη χώρα μας, οι γυναίκες που υπηρετούν στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ανέρχονται σε ποσοστό 19% , με την Ελλάδα, να είναι η χώρα του ΝΑΤΟ με το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών στις Ένοπλες Δυνάμεις. Πρόκειται για ένα ανδροκρατούμενο επαγγελματικό πεδίο, όπως παραδοσιακά ανδροκρατούμενος είναι και ο χώρος των Σωμάτων Ασφαλείας. Στην Ελληνική Αστυνομία το ποσοστό των γυναικών αστυνομικών είναι 12-13%, στην Πυροσβεστική Υπηρεσία οι γυναίκες αποτελούν το 6-7% και στο Λιμενικό Σώμα το γυναικείο στοιχείο συνιστά το 25-30% του συνολικού πληθυσμού. 

Και μπορεί στους παραπάνω χώρους να έχουν γίνει σημαντικά βήματα για την εξάλειψη των διακρίσεων και την επίτευξη της ισότητας, όμως τα παραπάνω ποσοστά αν και σημαντικά (με πιο αξιοσημείωτο αυτό του Λιμενικού), παραμένουν σχετικά χαμηλά, γεγονός που μπορεί να έγκειται τόσο στις διαφορετικές προτιμήσεις και τάσεις των ανδρών και των γυναικών στην επιλογή του επαγγέλματος όσο και σε άλλα προσκόμματα. 

 Επίσης, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που τίθενται σε αυτούς τους χώρους είναι το λεγόμενο φαινόμενο της γυάλινης οροφής (glass ceiling). Σύμφωνα με αυτό, σε πολλούς επαγγελματικούς τομείς και ειδικά στους ανδροκρατούμενους υπάρχουν τεχνητά ή αόρατα εμπόδια που επιβραδύνουν ή σταματούν την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών στις ανώτερες ή ανώτατες ιεραρχικά θέσεις, με συνέπεια να μην επιτυγχάνεται η ουσιαστική ισοτιμία με το αντίθετο φύλο. 

Έτσι, οι  γυναίκες που κατορθώνουν να κατακτήσουν θέσεις στα υψηλά κλιμάκια της ιεραρχικής πυραμίδας είναι ελάχιστες. Ωστόσο, το ποια είναι αυτά τα εμπόδια στους προαναφερόμενους χώρους, (ατομικά, κοινωνικά, εργασιακά, οικονομικά, οικογενειακά, κ.ο.κ.) και το πώς μπορούν να ξεπεραστούν είναι θέματα που πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ανοιχτού δημόσιου διαλόγου και έρευνας και κυρίως να γίνει αντιληπτό ότι όλοι είμαστε ίσοι, αν και όχι ίδιοι. Μόνο έτσι, τα όνειρα θα μπορέσουν να γίνουν πραγματικότητα και θα ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία. 

«Έχω ένα όνειρο, λοιπόν, ότι στο μέλλον η ισότητα και η ειρήνη θα είναι δεδομένα και όχι ζητούμενα…»

Πηγές: 

King Jr, M. L. (1963). I have a dream speech. Washington, DC, August28.

Ντερμανάκης, Ν. (2004, Ιούνιος). Το εύρος της γυάλινης οροφής σε επιλεγμένους κλάδους στην Ελλάδα. (Στατιστικό δελτίο Νο 1). Αθήνα: Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας των Φύλων (ΚΕΘΙ).

Πετράκη – Κώττη, Α. (1998). Η θέση της γυναίκας στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα και οι διαφορές στις αμοιβές των δύο φύλων. Στο Ι. Μαγγαναρά (Επιμ.), Εργασία, Συνδικαλισμός και Ισότητα των δύο φύλων – εισηγήσεις σεμιναρίων (σελ. 187-192), Αθήνα: Οδυσσέας.

Ροτζιώκου, Ι. (2018). Αφηγήσεις και βιώματα της γυναίκας αστυνομικού (Διπλωματική εργασία). Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τμήμα Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας. Αθήνα.

https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2021/9/pdf/NCGP_Full_Report_2019.pdf

https://www.fireservice.gr

https://www.voicels.gr


Της Ιωάννας ΡοτζιώκουΚοινωνιολόγος, Υποψήφια Διδάκτωρ Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών / Αστυνόμος Β’

Διαβάστε περισσότερα:

To Newsletter του Propago

Λάβετε την ανάλυση της ημέρας στο email σας