Ο Εισαγγελέας Λάρισας έκανε εχθές, Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025, δεκτό το αίτημα συγγενών θυμάτων του δυστυχήματος των Τεμπών να προχωρήσει η ανάλυση DNA προκειμένου να πιστοποιηθεί με βεβαιότητα η ταυτότητα των σορών, ωστόσο απέρριψε το παράλληλο αίτημα για ιστολογική εξέταση.Η απόφαση αυτή δημιουργεί νέα συζήτηση γύρω από το ζήτημα της διαφάνειας αλλά και τα όρια της δικαστικής διερεύνησης.
Ημιτελής διαλεύκανση: Γιατί απορρίφθηκε η ιστολογική εξέταση;
Η ιστολογική εξέταση θα μπορούσε να δείξει όχι μόνο την αιτία θανάτου, αλλά και τον τρόπο που επήλθε ο θάνατος. Ο Εισαγγελέας Λάρισας ωστόσο έκρινε ότι, το αίτημα δεν συνδέεται άμεσα με την ανάγκη ταυτοποίησης, αλλά ανοίγει ζητήματα που ξεπερνούν το πλαίσιο της προκαταρκτικής εξέτασης και άπτονται του τρόπου της ιατροδικαστικής έρευνας.
Γιατί η άποψη του Εισαγγελέα Λάρισας είναι νομικά και λογικά αδύναμη:
Ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας (άρθρα 183, 184 ΚΠΔ) επιβάλλει στον Εισαγγελέα και στον Ανακριτή να διατάσσουν κάθε αναγκαία εξέταση για τη διακρίβωση της αλήθειας. Η ταυτοποίηση DNA απαντά μόνο στο «ποιος είναι το θύμα». Η ιστολογική εξέταση απαντά στο «πώς πέθανε». Και τα δύο είναι κρίσιμα για την ποινική έρευνα, ιδίως όταν υπάρχουν υπόνοιες για εσφαλμένη αρχική ιατροδικαστική γνωμάτευση.
Η ιστολογική εξέταση δεν είναι «εκτός πλαισίου» διότι η αιτία και οι συνθήκες θανάτου αποτελούν τον πυρήνα της ποινικής διερεύνησης. Δεν είναι «δευτερεύον» ζήτημα» είναι κεντρικό για την απόδοση ποινικών ευθυνών. Κάθε ανακριτική πράξη που μπορεί να φωτίσει την αιτιώδη συνάφεια πρέπει να διαταχθεί υποχρεωτικά.
Ο Εισαγγελέας Λάρισας ουσιαστικά παραδέχεται ότι η ιστολογική εξέταση θα μπορούσε να αποκαλύψει στοιχεία για την αιτία θανάτου· άρα παραδέχεται τη σημασία της.
Το να απορρίπτει την εξέταση επειδή «αγγίζει τον τρόπο και την ποιότητα της ιατροδικαστικής έρευνας» ισοδυναμεί με θεσμική αυτοπροστασία: προστατεύεται η υπηρεσία, αντί να διαλευκανθεί η υπόθεση. Αυτό όμως αντιστρατεύεται την υποχρέωση για αντικειμενική διερεύνηση. (άρθρο 239 ΚΠΔ).
Η απόρριψη του αιτήματος των συγγενών προσβάλλει την αρχή της αναζήτησης της ουσιαστικής αλήθειας.
Η Δικαιοσύνη στην ποινική διαδικασία δεν περιορίζεται σε τυπικές ταυτοποιήσεις, αλλά σύμφωνα και με το άρθρο 177 ΚΠΔ έχει καθήκον να αναζητά την ουσιαστική αλήθεια.
Αν παραμένουν σκιές για την αιτία θανάτου, τότε το δικαστήριο κινδυνεύει να κρίνει με μερική αλήθεια, κάτι που αντιβαίνει στην ΕΣΔΑ (άρθρο 2 – δικαίωμα στη ζωή, υποχρέωση πλήρους διερεύνησης).
Δικαίως οι συγγενείς των θυμάτων των Τεμπών εκφράζουν τον φόβο, ότι με την απόρριψη της ιστολογικής εξέτασης, παραμένουν «γκρίζες ζώνες» σχετικά με τις ακριβείς συνθήκες θανάτου.
Οι Νομικές δυνατότητες των συγγενών
Όμως η απόφαση του Εισαγγελέα δεν είναι ανέλεγκτη. Οι συγγενείς έχουν το δικαίωμα να καταθέσουν αίτηση προς τον αρμόδιο Ανακριτή (άρθρα 248 και 250 ΚΠΔ) καθώς και να προσφύγουν σε ανώτερη εισαγγελική αρχή.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι : Γιατί φοβάται η Δικαιοσύνη την αλήθεια;
Οι συγγενείς και η κοινή γνώμη εύλογα ερμηνεύουν την απόρριψη ως φόβο αποκάλυψης: Φόβο μήπως ανατραπούν οι αρχικές ιατροδικαστικές εκθέσεις. Φόβο μήπως προκύψουν νέες ποινικές ευθύνες για πλημμελή χειρισμό. Φόβο ότι θα ανοίξει μέτωπο κριτικής απέναντι σε κρατικούς μηχανισμούς.
Έτσι, η Δικαιοσύνη αντί να σταθεί στο ύψος της αποστολής της και να επιμείνει στην πλήρη διαλεύκανση, εμφανίζεται να ενεργεί αμυντικά· και αυτό οδηγεί πολλούς πολίτες να πιστεύουν ότι, τελικά δεν λειτουργεί αυτόνομα, αλλά ενδέχεται να επηρεάζεται από «αόρατα κελεύσματα» και πιέσεις άλλων εξουσιών
Η απόφαση του Εισαγγελέα Λάρισας προσφέρει μεν ανακούφιση στους συγγενείς ως προς την ταυτοποίηση, όμως αφήνει ανοιχτό το κεφάλαιο της διερεύνησης των συνθηκών θανάτου.
Η άρνηση της ιστολογικής εξέτασης δεν είναι απλώς δικονομική επιλογή· είναι νομικό και ηθικό έλλειμμα.
Αντιστρατεύεται την υποχρέωση του κράτους να ερευνήσει πλήρως τα αίτια θανάτου και αφήνει υπόνοιες ότι η Δικαιοσύνη αποφεύγει την αλήθεια όταν αυτή μπορεί να ενοχοποιήσει τις ίδιες τις κρατικές διαδικασίες.
Πώς είναι δυνατόν να αναμένουμε τον κατευνασμό της κοινής γνώμης και την ομαλή διεξαγωγή της δίκης με ψυχραιμία όλων των παραγόντων της, όταν παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματα ήδη από το στάδιο της προδικασίας;
